شهر گفتگو بخش دوم

در مکالمات سقراطی، سرآغاز پرسش‌ها و پاسخ‌ها ساده است و بوی روزمرگی می‌دهد. در آغاز به هیچ‌وجه نشان نمی‌دهد که بناست گفتگوی پیچیده‌و دشوار فلسفی شکل بگیرد؛ اما به‌تدریج گفتگوی فلسفی چهره‌گشایی می‌کند؛ تا آنجا که سقراط از میان پاسخ‌های مخاطب، سؤالات کلیدی و بسیار مهمی مطرح می‌کند. در پاره‌ای از مناظرات نیز برخلاف، از همان ابتدا، بدون هیچ‌گونه تمهید مقدمه‌ای، پرسش‌های اصلی گفتگو مطرح می‌شود و طرفین بدون هیچ‌گونه حاشیه‌پردازی و یا احیانا دفع‌الوقتی، بر سر موضوع و مسائل اصلی می‌روند. در رسالة «درباره عدالت» اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین پرسش‌ها در همان سرآغاز گفتگو این‌چنین نقش می‌بندد:

«منون: سقراط! آیا می‌توانی به من بگویی که فضیلت آموختنی است؟ یا آموختنی نیست و از راه تمرین به دست می‌آید؟ یا نه آموختنی است و نه از راه تمرین حاصل می‌شود، بلکه با آدمی خلق شده و جزء طبیعت اوست، یا به نحوی دیگر پدید می‌آید؟» (دوره آثار افلاطون، جلد اول، رساله منون، ص۳۵۱)

پویش دانایی

در گفتگوهای سقراطی کمترین صورتی از ادعا به دانستن جایگاهی ندارد، بلکه ....